Odłączenie części nieruchomości z księgi wieczystej

Właściciel nieruchomości gruntowej, planując sprzedaż nieruchomości bądź inną czynność prawną, może podzielić swoją nieruchomość gruntową na dwie lub więcej działek pozostawiając je w dotychczasowej księdze wieczystej bądź odłączyć nowo powstałe działki od księgi „macierzystej” i dla każdej z nich założyć odrębną księgę wieczystą.

Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!

Praktyki takie są stosowane w przypadku, gdy właściciel działki zmierza do sprzedaży części nieruchomości. Należy nadmienić, że nieruchomość gruntowa ujęta w jednej księdze wieczystej może się składać z wielu działek gruntowych (warunek – działki położone są w jednym obrębie ewidencyjnym).

Do odłączenia części nieruchomości z istniejącej księgi wieczystej dochodzi także często w sytuacji:

• postępowania spadkowego,
• wywłaszczenia części nieruchomości z jej przeznaczeniem na cele publiczne.

Odłączenie części nieruchomości z istniejącej księgi wieczystej i założenie dla odłączonej nieruchomości odrębnej księgi wieczystej posiada swoje uregulowania w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Art. 626(2) oraz w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym.

Jak sprawnie przeprowadzić czynność odłączenia części nieruchomości z księgi wieczystej?

Odłączenie części nieruchomości z księgi wieczystej wymaga najczęściej geodezyjnego wydzielenia planowanej części nieruchomości z działki macierzystej. W przypadku wydzielenia części działki nie jest konieczny pomiar całej nieruchomości, wystarczającym będzie pomiar geodezyjny nieruchomości wydzielanej.

Za podstawę podziału nieruchomości przyjmuje się zgodność podziału z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Podział nieruchomości gruntowej rozpoczyna się wszczęciem postępowania o podział na wniosek bądź z urzędu, a kończy decyzją o zatwierdzeniu podziału wydaną przez wójta, (burmistrza lub prezydenta miasta) na wniosek właściciela lub współwłaścicieli nieruchomości po przyjęciu mapy z projektem podziału nieruchomości do zasobu państwowego.

Wydana przez organ decyzja, wraz z mapą ewidencyjną i wykazem zmian gruntowych, stanowi podstawę do ujawnienia sporządzonego podziału nieruchomości w państwowej ewidencji gruntów i budynków oraz w księgach wieczystych, jak również utrwalenia na gruncie nowo wyznaczonych punktów granicznych znakami granicznymi.

Geodezyjno – prawne zakończenie podziału nieruchomości pozwala na złożenie do sądu wieczystoksięgowego wniosku o odłączenie od nieruchomości ujętej w księdze wieczystej o określonym numerze wskazanej części nieruchomości i założenie dla odłączonej części nieruchomości nowej księgi wieczystej.

Zgodnie z przepisami ujętymi w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym:

„Część nieruchomości może być odłączona tylko wtedy, gdy zostaną przedstawione dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości zarówno co do części odłączonej, jak i co do części pozostałej.”

Dokumentami takimi będą:

• decyzja wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta) o podziale nieruchomości,
• wykaz zmian gruntowych,
• mapa z projektem podziału.

Dokumenty – wykaz zmian gruntowych oraz mapa z projektem podziału nieruchomości winny być opatrzone klauzulą o treści ”Dokument niniejszy jest przeznaczony do dokonywania wpisu w księdze wieczystej”.

Wniosek o odłączenie nieruchomości z księgi wieczystej

Wniosek o odłączenie od istniejącej księgi wieczystej wskazanej nieruchomości (nowo powstałej działki) i założenie dla niej nowej księgi wieczystej należy złożyć w Sądzie Rejonowym wydziale wieczystoksięgowym, w którym prowadzona jest księga wieczysta danej nieruchomości. Wniosek należy złożyć na formularzu KW-WPIS.

Do wniosku należy dołączyć dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości, tj. wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej oraz dokument stwierdzający nabycie prawa własności nieruchomości określonej we wniosku.

W trakcie postępowania wieczystoksięgowego sąd na podstawie wykazu zmian gruntowych oraz mapy dokona w istniejącej księdze wieczystej wpisu nowo powstałych po podziale działek. Następnie, bazując na tym samym wniosku KW-WPIS, sąd dokona założenia nowej księgi wieczystej dla wskazanej we wniosku nieruchomości, po uiszczeniu przez wnioskodawcę stosownej opłaty stałej.

Przeczytaj: Jak uzyskać wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej?

Wysokość opłat sądowych

Wysokość opłaty stałej, sądowej regulują przepisy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Od wniosku o:

• założenie księgi wieczystej,
• połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości,
• odłączenie nieruchomości lub jej części z księgi wieczystej,

pobierana jest opłata stała w wysokości 100 zł (Art. 44).

Podstawa prawna:

1. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym, Dział IV Operacje na księgach wieczystych, rozdział 3 przyłączanie i odłączanie nieruchomości.
2. Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Zdjęcie: Unsplash.com