Dzięki księgom wieczystym możliwe jest utrzymanie ładu i porządku w stanie prawnym wszelkich nieruchomości, tj. mieszkań, domów, budynków, działek budowlanych oraz gruntów. Księgi wieczyste są prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości jak również spółdzielczych własnościowych praw do mieszkań lub lokali użytkowych oraz praw do domów jednorodzinnych w spółdzielniach mieszkaniowych.
Każda założona księga wieczysta zawiera identyczny zestaw informacji o nieruchomości, której dotyczy. Pozwalają one ustalić m.in. osobę uprawnioną do dokonania sprzedaży nieruchomości, czy nieruchomość jest obciążona prawami osób trzecich, wysokość ewentualnych zabezpieczeń finansowych obciążających nieruchomość (hipoteki) oraz ocenić inne potencjalne ryzyka prawne. Informacje te podzielone są na cztery działy. Dział pierwszy obejmuje podstawowe informacje dotyczące nieruchomości, w tym jej położenie, wielkość jak również informacje dotyczące wpisanych praw związanych z jej własnością. Dział drugi zawiera informacje dotyczące własności i użytkowania wieczystego. Dział trzeci przeznaczono na informacje dotyczące ograniczonych praw rzeczowych dotyczących nieruchomości z wyłączeniem hipotek (np. informacje o służebnościach obciążających nieruchomość) jak również na informacje o istniejących ograniczeniach w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na informacje o innych prawa i roszczeniach dotyczących nieruchomości (z wyłączeniem danych o ewentualnych roszczeniach dotyczących hipotek). Dział czwarty obejmuje informacje dotyczące hipotek obciążających nieruchomość (w szczególności ich wysokość oraz na czyją rzecz zostały ustanowione).
Z mocy prawa domniemywa się, że prawa wpisane w księgach wieczystych są wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Jest to tzw. zasada jawności materialnej ksiąg wieczystych. Co istotniejsze, zgodnie z kolejnym z podstawowych domniemań dotyczących ksiąg wieczystych – z uwagi na zasadę powszechnej jawności ksiąg wieczystych (każdy ma prawo wglądu do treści ksiąg wieczystych bez względu na swój interes prawny) nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księgach wieczystych ani wniosków, o których dokonano wzmianki w księdze. Oznacza to, że nie jest możliwe powołanie się na nieznajomość treści ksiąg w celu ochrony przed np. roszczeniami osób, których prawa były uwidocznione w księdze wieczystej. Z tego względu, każdej transakcji związanej z nieruchomością powinna towarzyszyć uważna weryfikacja treści właściwej księgi wieczystej. Zasady te doznają oczywiście pewnych ograniczeń w przypadkach wynikających z przepisów prawa.
W celu ułatwienia dostępu do ksiąg wieczystych ich treść jest systematycznie przenoszona do elektronicznej Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych. Ocenia się, że na koniec 2012 roku w centralnej bazie umieszczono już 17,5 mln ksiąg wieczystych. Zakończenie procesu cyfryzacji ksiąg (a więc zapewnienie, że wszystkie założone do tej pory księgi wieczyste mające formę papierową będą dostępne w formie elektronicznej) zaplanowano na koniec czerwca 2014 roku.
Proces cyfryzacji zasobów połączony został z udostępnieniem tak zdigitalizowanych ksiąg poprzez internet.
